Ostatnia recenzja w 2020 roku.

Kapela Ze Wsi Warszawa (foto: materiały prasowe, kzww.pl)

Woda jest żywiołem dualistycznym: daje życie, ale również je odbiera. W każdej kulturze i pod każdą szerokością geograficzną jej wpływ na ludzi jest ważny, jeśli nie najważniejszy: potrafi uratować, wyżywić, oddać i zabrać (dosłownie wszystko), oczyszcza i obmywa, łączy przeszłość z teraźniejszością i przyszłością, w końcu topi. W każdym przypadku nieustannie jest żywiołem nieodgadnionym i tajemniczym, a to, co tajemnicze uwodzi.

Kapela Ze Wsi Warszawa (KZWW) to ikona. Zespół dla popularyzacji polskiej kultury zrobił więcej niż niejedna instytucja państwowa mająca zadanie to zapisane w statucie. Tegoroczna płyta grupy tylko potwierdza tę tezę. I chociaż to, co dane jest nam usłyszeć na „Uwodzeniu”, nie jest żadnym „odkrywaniem Ameryki”, nowy materiał sięga do kolejnego źródła z inspiracjami, co w działalności Kapeli stało się już normą: nowa płyta równa się nowa inspiracja. Tym razem muzycy postanowili skupić się na wodzie (ogólnie), ale też konkrecie – Wiśle i terenach Urzecza – historycznego mikroregionu etnograficznego, który rozciąga się w okolicach Warszawy po obu brzegach rzeki.

„Uwodzenie” to czterdziestominutowa próbna (udana, żeby rozwiać wszelkie wątpliwości) przekazania ludowych mądrości i lokalnych legend przy zachowaniu jak największego balansu pomiędzy tradycją a współczesnością. KZWW sięga więc po charakterystyczne instrumentarium kojarzone ze staropolszczyzną. Obok siebie pojawiają się baraban, cymbały i instrumenty smyczkowe, jak chociażby suka biłgorajska i fidel płocka, ale także skrzypce. Muzycy nie zapominają również o brzmieniu dęciaków, które w kilku momentach zostają wyraźniej zaakcentowane i wprowadzają świeżość w prezentowanych melodiach (przykład numerów „Chasydzki z Urzecza” i „Spławiany”).

Folk, który jest rzecz jasna dominujący na „Uwodzeniu”, podobnie jak miało to miejsce w przypadku poprzednich płyt zespołu, łączy się z innymi gatunkami. Mieszanie się i swoista muzyczna synteza stylistyczna jest nie tylko próbą wyjścia poza schemat lub dostosowania się do współczesnych wymogów rynku. To przede wszystkim zaplanowane (wręcz perfidnie!) kokietowanie, podrywanie czy jak kto woli – w nawiązaniu do tytułu – uwodzenie odbiorców. Kuszenie odbywa się na kilku płaszczyznach: od białego wokalu, przez użycie gwarowej polszczyzny, aż do żonglowania słowiańszczyzną („Potopielka”) i kulturami współistniejącymi (judaizm w utworze „Chasydzki z Urzecza”, wpływy Dalekiego Wschodu i mantryczny charakter tytułowego „Uwodzenia”) w ujęciu dawnym i obecnym, a przez to nieco odrealnionym i odwróconym. Echa trip-hopu wyczuwalne są dzięki post-produkcyjnym zabiegom oraz mrocznym dźwiękom instrumentów perkusyjnych, a funk i jazz akcentuje specyficzna grę na basie. Swoje miejsce odnajduje również quasi-spoken word, o który zadbał goszczący w utworze tytułowym poeta Marcin Świetlicki.

Pewnie nie ma to większego znaczenia, ale stosunkowo niedawno poznałem „Topiel” Jakuba Ćwika – książkę, której akcja toczy się w pamiętne wakacje 1997 roku, kiedy to nasz kraj zniszczony został przez powódź. Woda jest tam żywiołem niszczącym i dobierającym. Wciska się nie tylko do domostw, ale również psychiki nastoletnich bohaterów, budząc w nich skryte lęki, pragnienia i pokłady siły oraz energię – zarówno tę skłaniającą do destrukcji, jak i działania. Jej rytm jest dysharmoniczny i niespodziewany, ale wyzwala też ciekawość i naturalną chęć poznania tajemnicy. Tak samo jest z „Uwodzeniem”. Kapela Ze Wsi Warszawa skutecznie nie tyle uwodzi, co zwodzi, wydobywając u słuchacza nieodparte pragnienie zaglądnięcia dalej, w głąb – pod taflę życia. (MAK)

Kapela Ze Wsi Warszawa „Uwodzenie” (2020, Karrot Kommando)

*** *** *** *** ***

Bądź na bieżąco z publikacjami na blogu AxunArts. Zapisz się już dzisiaj do newslettera. Polub blog na Facebooku oraz obserwuj autora na Instagramie i Twitterze.